Rehabilitacja

W rehabilitacji osób z chorobą Parkinsona obowiązują dwie strategie postępowania: terapia oparta na objawach, polegająca na zwalczaniu niekorzystnych objawów choroby i terapia oparta na zadaniach w której koncentrujemy się na poprawie zdolności do wysiłku, stosując trening kondycyjny.

Rehabilitacja jako postępowanie wspomagające w leczeniu choroby Parkinsona, staje się często jedną z najbardziej korzystnych dla chorego form aktywności. Bardzo ważnym czynnikiem zwiększającym szanse na odniesienie sukcesu w rehabilitacji osób z chorobą Parkinsona jest świadomość zagrożeń, jakie niesie ze sobą choroba, która rozwija się powoli przez co łatwo można przeoczyć negatywne zmiany, które z roku na rok nasilają się. Osoby z chorobą Parkinsona stopniowo przyzwyczajają się do postępujących ograniczeń, nie zdając sobie sprawy, że poprzez rehabilitację można im przeciwdziałać.

Ponieważ zaburzenia ruchowe są cechą szczególną w chorobie Parkinsona i mogą w znacznym stopniu wpływać na indywidualne zdolności do wykonywania wyuczonych czynności ruchowych, takich jak chodzenie, pisanie, obracanie się oraz kładzenie się do łóżka i wstawanie z niego, dlatego głównym zadaniem postępowania usprawniającego jest uczenie osób z chorobą Parkinsona strategii radzenie sobie z utrudnieniami i niesprawnością. Strategie te mają pozwolić na łatwiejsze poruszanie się, zminimalizowanie niesprawności oraz utrzymanie niezależności w życiu codziennym.Obecnie wypracowany model postępowania opiera się na założeniu, iż prawidłowe ruchy można uzyskać ucząc pacjentów strategii omijania „patologii jąder podstawy”.

Postępowanie usprawniające musi uwzględniać wszystkie zdolności motoryczne człowieka: gibkość, siłę, szybkość, wytrzymałość, zwinność i koordynację ruchową. Konieczne jest również indywidualne dostosowanie sposobu prowadzenia usprawniania z uwzględnieniem wieku, czasu trwania choroby, ogólnej kondycji fizycznej, przewlekłe choroby współistniejące, stopień zaawansowania choroby, nabyte utrwalone powikłania wtórne i ich stopień (przykurcze stawowe i mięśniowe, zaburzenia oddychania, wadliwa postawa ciała) oraz dotychczasowy przebieg rehabilitacji. Aby przyniosła pożądany efekt musi być ukierunkować na objawy ruchowe: drżenie, sztywność, spowolnienie ruchowe, upośledzenie odruchów posturalnych

Regularne ćwiczenia fizyczne pozwalają na uzyskanie poprawy funkcjonalności oraz jakości życia osób z chorobą Parkinsona. Jeśli prawidłowe funkcjonowanie nie jest już możliwe z powodu utrwalonych „ubytków”, to ćwiczenia powinny uwzględniać aktualny stan możliwości ruchowych pacjenta. W związku z powyższym, konieczny jest regularny kontakt z terapeutą, który potrafi ocenić stan funkcjonalny chorego i stosownie do tej oceny opracować odpowiedni zestaw ćwiczeń.

Wiedza na temat rehabilitacji osób z chorobą Parkinsona jest coraz większa, jednakże w dalszym ciągu świadomość potrzeby usprawniania, zarówno wśród lekarzy, fizjoterapeutów, jak i chorych wymaga weryfikacji.

Opracował: dr Joanna Cholewa